HSP, wat is dat?
We zeggen hetzelfde en we bedoelen iets anders. Wat is HSP nu eigenlijk?
Laat ik beginnen met wat HSP niet is.
Veel mensen hebben een lastig leven gehad. De moeilijkheden van een slechte hechting en kindertrauma’s draag je de rest van je leven mee. Veel karaktereigenschappen worden ontwikkeld op basis van wat je als kind hebt meegemaakt. Veel gehoorde karaktereigenschappen zijn perfectionisme, conflict vermijdend gedrag en please gedrag.
Het eindstation van dit gedrag zal vaak een enorme teleurstelling geven in het leven, binnen je familie, bij je partner en de werkgever. Want als je altijd maar geeft, wie gaat jou dan nog wat teruggeven? Het leven maakt je verbittert omdat je helemaal leeg bent.
De overprikkeling die je dan kunt ervaren is geen aangeboren HSP. Wanneer je dit herkent, betekent het dat je autonome zenuwstelsel rust nodig heeft. Er kunnen geen prikkels meer verwerkt worden terwijl je gevoel constant aangeeft dat je alert moet zijn. Met rust in een natuurlijke omgeving herstelt de overprikkeling heel snel. Ook de reishi paddenstoel kan je enorme rust geven. Maar als je het verleden niet gaat verwerken d.m.v. zelfontwikkeling zul je in een jojo-effect van overprikkeling komen.
Er zijn veel mensen die de oorzaak liever buiten zichzelf zoeken, dan voor de pijn van het onbekende te kiezen. Het label HSP wordt dan gebruikt omdat je de klachten die je ervaart verklaarbaar maakt waardoor je niet de diepte in hoeft.
Ik vind het niet erg als je hiervoor kiest. Maar iemand met echt HSP heeft hele andere eigenschappen. Daar zal ik later in deze blog op terug komen. Laten we beginnen met een veel voorkomende groep die de term HSP gebruikt, terwijl daar trauma aan de bron staat.
Trauma of HSP?
Wanneer mensen extreem veel leed hebben meegemaakt, ontstaat er bij sommige mensen een extreme behoefte om anderen te helpen. Het kenmerkt zich doordat zij zichzelf aanbieden zonder dat er werkelijk een hulpvraag is. Daarnaast baseren zij de informatie die zij ervaren op wat zij denken te voelen bij de ander.
Daar kan ik best duidelijk over zijn, je kunt niet voelen wat een ander voelt. Net zo goed als dat je niet exact weet of iemand anders dezelfde kleur groen ziet als hoe jij hem ziet. We geven het dezelfde naam maar wat er werkelijk in ons brein afspeelt is natuurlijk helemaal persoonlijk.
Wat er gebeurt bij onverwerkt trauma is dat elke herinnering het opgeslagen gevoel van het verleden naar bovenhaalt. Dit wordt herbeleving genoemd. Dat kan in extreme mate gebeuren zoals bijvoorbeeld oorlogstrauma bij militairen. Maar het gebeurt ook op een hele milde en bijna onmerkbaar en subtiele manier bij mensen die langdurig klein leed hebben meegemaakt.
De problemen van een ander geven dan het gevoel wat je bij jezelf herkent. Met dat gevoel van jezelf kun je jezelf heel goed verplaatsen in die ander. De emotionele trilling gaat gelijklopen met de persoon waarmee je praat. Wanneer je deze karaktereigenschap hebt ontwikkeld word je vaak als troostgever bestempeld, als goed luisterend oor, erg betrouwbaar en mensen waarderen je enorm. Toch blijf je onvervuld achter en raak je compleet uitgeput van al dat zorgen voor anderen. Dat is ook niet zo vreemd.
Waar je zelf naar opzoek bent, ben je zelf aan het weggeven. Je wilt liefde, steun, verdieping, contact en verbinding maar die krijg je niet als je alleen maar aan het zenden bent. En als je alleen maar aan het zenden bent, dan blijven er uiteindelijk alleen mensen om je heen die liever ontvangen dan geven. Je trekt aan wat je doet. Als jij graag wilt geven en andere helpen, dan komen er mensen op je pad die je hulp graag gratis bij je afnemen.
Maar het harde werk voor erkenning en de teleurstelling als het weer niet gelukt is, is niet het meest vermoeiende voor je lichaam. Tijdens de herbeleving staat je autonome zenuwstelsel echt op scherp. Wat je voelt is voor het lichaam echt. Dus je geeft je lichaam een enorme optater. Bij mensen die langdurige maar milde traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt staat het autonome zenuwstelsel constant aan, opzoek naar conflicten die jouw hulp nodig hebben. In de hoop dat je de erkenning gaat krijgen waardoor je gezien wordt.
Door de problemen van andere mensen belangrijker te maken dan jezelf creëer je een leven die onbelangrijk is voor jezelf. Als je jezelf onbelangrijk vindt, gaan andere mensen je geloven. Je zoekt naar erkenning maar je laat het niet toe. Waarom niet? Omdat het probleem van de ander belangrijker is.
Beetje kort door de bocht maar als je geen erkenning krijgt van anderen mensen, ga je als mens jezelf vaak belangrijker maken dan de buitenwereld. Het mentale conflict zit hem erin dat je nog meer je best gaat doen om de erkenning te krijgen die je niet gaat krijgen.
Ik doe altijd alles voor iedereen. Maar ik krijg nooit iets terug!
Dit hoor ik veel mensen zeggen die nog niet snappen dat het leed dat ze ervaren, het resultaat is van valse overtuigingen.
Niemand heeft je gevraagd ALTIJD en ALLES voor anderen te doen. Dat heb je jezelf wijsgemaakt door het verleden wat je hebt meegemaakt.
Dit wordt projectie emotie genoemd. Je voelt het echt, je ervaart de emoties ook, maar het zijn je eigen emoties en gevoelens. Niet die van een ander, want dat kan niet. En als het wel zou kunnen, dan zouden we dat niet zeker weten. Je voelt dus jezelf omdat de ander in een vergelijkbare situatie zit welke je herkent van jezelf.
Wanneer je dit herkend dan is het waarschijnlijk geen HSP maar te lang meegedragen leed. Daarmee beweer ik niet dat je niet overprikkeld of gevoeliger bent. Het autonome zenuwstelsel vuurt weldegelijk energie af in het lichaam. Wanneer je door zelfontwikkeling leert wat je valkuilen zijn kun je een veel rustiger leven ontwikkelen. Zo kan jouw trauma een kracht worden als je hebt geleerd je eigen gevoel te beschermen.
Mensen die door traumatische gebeurtenissen een actiever empathisch vermogen hebben ontwikkeld, zijn goud waard als ze het verleden hebben kunnen loslaten. Pas dan kunnen ze mensen helpen zonder de emoties te voelen. En dat geeft rust.
Wat is in mijn ogen dan wel HSP?
HSP is niet nieuw. Mensen met HSP hebben wel een ander bewustzijn. En hier wordt het voor niet HSP’ers ingewikkeld. Een HSP’er zal nu echt merken dat er iets aangaat. Want, wat is bewustzijn eigenlijk? Want hoe kan je zeggen dat iemand met HSP een ander bewustzijn heeft, zonder te weten wat een normaal bewustzijn is.
Laten we vooropstellen dat iedereen zijn eigen bewustzijn heeft. Dat maakt het leven ook zo boeiend. Waarbij de ontdekkingsreis in het bewustzijn van een ander persoon, altijd begint met een goed gesprek. Mensen met HSP zijn daarom altijd enorme babbelboxen. Maar altijd serieus en de diepte in en evengoed met de nodige humor om de diepte te doorbreken.
Iedereen heeft dus een ander bewustzijn. Maar wat maakt het bewustzijn van een HSP’er dan zo anders? Ik zal je proberen uit te leggen wat bewustzijn eigenlijk is.
Als je je ergens van bewust bent, dan weet je het. Als je iets bewust doet, dan doe je dat met concentratie. Bewustzijn is dus iets wat je weet en waar je aandacht naar toe gaat.
Hoe weten we dingen?
Wat we weten zit in ons hoofd. Maar voordat het in ons hoofd kan komen moeten we het ervaren hebben. Een bewust mens is dus een mens met ervaring. Mensen met een trauma leven vaak ook bewuster, mits ze dat trauma hebben kunnen loslaten.
Wat we ervaren zijn signalen van de buitenwereld die via onze zintuigen naar de hersenen gestuurd worden. Dat zijn allemaal elektronische signalen en ons brein maakt daar een plaatje van om op te slaan in ons limbische systeem. Het is nu een herinnering van iets wat je ervaren hebt en je dat dus weet.
De zintuigen geven ons dus informatie.
Welke zintuigen hebben we allemaal.
Om dit stuk niet te spiritueel te maken zodat het voor iedereen leuk is om te lezen, beperk ik mij tot deze 5 zintuigen:
– Reuk
– Tast
– Smaak
– Gehoor
– Zicht
Als HSPer zul je direct het patroon zien. Ook denk je nu waarschijnlijk bij jezelf, ik mis er eentje. Namelijk de intuïtie. Dat klopt maar dat gaat voor nu te diep.
Wat als je zintuigen minder goed werken?
Als je de informatie binnenkrijgt via je zintuigen, merk je pas hoe beperkt je bent als een van deze zintuigen uitvalt. Ineens hoor en zie je veel minder omdat je ouder wordt. Oudere mensen zeggen dan dat ze het zo jammer vinden dat de vogels niet meer zingen. Dat doen ze wel maar als je zintuigen het niet doorgeven is het er voor onze hersenen gewoon niet.
Dat betekend natuurlijk ook de andere kant op. Als je zintuigen scherper afgesteld staan dan ervaar je dus ook meer.
Reuk
Mensen met HSP ruiken ontzettend goed. Parfum zullen ze nooit opspuiten en je zult bij de HSPer altijd de ramen open zien staan. Maar het gaat veel verder. HSP’ers ruiken de minste geuren die niemand anders opvalt. Zelfs als de buurman een ander wasmiddel heeft gebruikt is dat voor een HSP’er te ruiken.
Wanneer een HSP’er een relatie aangaat, is geur heel erg belangrijk. Ze zeggen het niet, maar als je niet fris ruikt maak je bij een HSPer geen kans. Ook kan je het niet camoufleren met parfums of deodorant want dat maakt het nog erger.
Voelen en tast
Ook voelen HSP’ers meer. Dat kun je al herkennen aan de kledingkeuzes. Die is licht, wijd, glad of zacht. Ook altijd luchtig gedragen maar met harmonieuze kleuren. Stoffen die niet goed voelen of schoenen die niet lekker zitten dragen ze niet. Het liefst lopen ze op sneakers die makkelijk zitten en zacht aanvoelen. Airmax doen het heel goed bij HSP’ers. En dat is niet alleen omdat ze vet zijn. Wat ook een heel herkenbaar item is voor HSP’ers, is dat zij nooit op een stoel gaan zitten waar net iemand vanaf is gegaan. Dat is voor een HSP’er echt verschrikkelijk.
Smaak
Een HSP’er heeft een zeer verfijnde smaak. Ze proeven alles. Niet zo vreemd dat er veel HSP’ers als chef-kok werken. Ze proeven meer en kunnen de smaken herkennen en onderscheiden. Iets wat niet lekker smaakt eten ze niet. Maar echt niet. Nooit.
Gehoor
Een HSP’er hoort ook meer. De kleinste geluiden zijn hoorbaar. Een HSP’er luistert vaak niet naar de woorden die je zegt, maar naar de toon waarmee je het zegt. Ze horen het verschil tussen echt en nep, zoals een leugen of de waarheid. Ben je bang, zelfverzekerd, rustig, boos of geaard? Het is te horen in je toon. Hoe beter de HSP’er je kent, des te minder je kunt verbergen. Niet omdat ze in je hoofd kunnen kijken, maar omdat je het zelf onbewust weggeeft. Wedden dat je bij een HSP’er bijna geen geheimen kunt houden.
Het extra gehoor wat HSP’ers hebben geeft ook vaak de meeste klachten. Want je hoort veel meer dus je bent ook sneller afgeleid. Geluiden die voor de meeste mensen onhoorbaar zijn kunnen voor een HSP’er heel irritant zijn. Denk dan aan geritsel, gezoem, de koelkast van de buren, het getik van een vlaggenmast, verkeer en ga zo maar door.
Het is geen ADHD. In mijn ogen bestaat dat niet. Ook al heeft het een plekje in de DSM V voor psychologische aandoeningen. Mijn ervaring is dat het label een container begrip is voor problemen die eigenlijk geen problemen zijn. Het niet kunnen concentreren is erg objectief en wordt vaak beoordeeld door leraren.
Een HSP’er kan zich ook minder concentreren doordat ze meer horen en zien. Maar wat belangrijker is, is dat de HSPer rationele kennis niet boeiend vindt. Als school vind dat je kind onrustig is en zich niet kan concentreren, kijk dan eens of het echt een gebrek aan concentratie is of dat het voor je kind niet boeiend genoeg is.
Veel HSP’ers kunnen zich namelijk heel goed concentreren. Maar niet op dingen die ze niet boeien. Dat mag niet van de school. Rationeel hoge cijfers halen geeft de school een betere beoordeling.
Brown-Noice schijnt bij audio-overprikkeling veel HSP’ers te helpen. Maar ook het hebben van noice canceling geeft de nodige rust. Wist je dat een middagdutje ook veel doet bij HSP’ers? Dan kunnen de zintuigen even tot rust komen.
Zijn HSP’ers helderziend?
Een HSPer ziet net zo scherp als iedereen met dezelfde scherpte. Toch ziet een HSP’er meer. Het zit hem bij de HSP’er namelijk altijd in de details. Als je voor het eerst een HSP’er ziet zal je heel snel gescand worden. Waarbij alles wordt opgenomen; je huid, je ogen, je haar, wat je aan hebt, waar je handen zijn. Alles wordt opgenomen en verwerkt.
Binnen de vormgeving en design vind je bijna alleen maar HSP’ers omdat ze details zien die belangrijk zijn.
HSP heeft dus niets met emoties te maken. Emoties zijn het gevolg van herinneringen. Een HSP’er heeft gewoon sterker ontwikkelde zintuigen.
Is dat erg?
Nee, dat is niet erg. Wat wel erg is, zijn de keuzes die je als HSP’er moet maken van onze maatschappij. De HSP’er wordt een keuze ingeduwd dat niet past bij een hoger bewustzijn. Het is in mijn ogen dan ook jammer dat er vanaf de basisschool alleen wordt gekeken naar de rationele kennis die kinderen zouden moeten beheersen. Een HSP’er heeft een scherper afgestelde zintuigelijke bedrading in een wereld die voor de HSP’er erg beperkt is.
Er zijn een aantal beroepen waar de HSP’er zijn talent in goud waard is. Mits de werkgever de kracht van de HSP’er weet te benutten. Want een HSP’er werkt het liefst autonoom, is perfectionistisch en je hoeft een HSP’er niet te motiveren. Wat wel kan gebeuren is dat de HSP’er ontslag neemt als je hen niet met respect behandeld. Dat gaat dan zonder overleg en ook zonder gedoe. Geen rechtszaken, ziektewet of geld eisen. Nee de HSP’er die zichzelf kent en zichzelf waardeert stopt de spullen in een tas en gaat naar huis.
Toedeledokie!
Welke beroepen passen juist goed bij de HSP’er?
Het meest belangrijke voor een HSP’er zijn de rust momenten. Een HSP’er kan efficiënt en zonder fouten werken. Maar als de werkdruk te hoog wordt slaan ze dicht. Stress, deadlines, leidinggevende die alleen kritiek geven en het ontbreken van autonomie werkt als een rode lap bij een HSP’er.
Toch zijn er beroepen die staan te springen om HSP’ers. Mits je als werkgever het systeem durft los te laten en je niet met je prikklok achter hen aanzit. Durf je als werkgever een verbinding te maken met de HSP’er dan kun je bijzondere invalshoeken terug krijgen die je bedrijf kan helpen groeien.
Wat zijn echte HSP beroepen?
– De zorg:
Maar dan niet binnen de stressvolle, reguliere en lopende band zorg van de zorgfabrieken die wij ziekenhuizen noemen. Daar gaat de HSP’er zichzelf helemaal verliezen door de drukte en het niet autonoom kunnen werken. Het zijn wel de meest gewaardeerde mensen onder de patiënten. Maar de manager zal je opjagen tot je helemaal opgebrand bent. Niet door het werken maar omdat je geen verbinding meer kunt maken met de patiënten omdat je te weinig tijd krijgt.
– Kappers:
Dit zijn veelal echte HSP’ers. Je moet namelijk kunnen babbelen en dat kunnen HSP’ers. Ook moet je een vingerspitzen gevoel hebben voor het haar, trends en de mode.
– Reclame:
Design en vormgeven. Het zijn de details die tellen. Wil je perfectie in de vormgeving? Laat die dan door een HSP’er maken.
– Chef-kok:
Koken kan iedereen. Maar laten we het algemene koken opwarmen noemen. Voor een unieke beleving heb je een HSP’er nodig die weet wat die proeft.
– Geestelijke gezondheidszorg:
Een goed geaarde HSP’er is de sleutel voor een goede therapie. Toch kan een HSP’er dit niet binnen de reguliere GGZ. Dit omdat de HSP’er je voedt met energie en zich niet zo wilt bezighouden met protocollen. De HSP’er weet beter wat een client nodig heeft omdat de HSP’er luistert naar je. Die energie deelt de HSP’er graag met je als je er ook iets goeds meedoet. Die energie weggeven kan slechts beperkt. Kies je voor een HSP’er bij psychologische problemen dan weet je zeker dat je gehoord en begrepen wordt. Maar ze zijn wel wat duurder omdat je 1 op 1 de diepte ingaat.
– Kunst en cultuur:
Ook hier heeft de HSP’er een enorm voordeel. Door de scherper afgestelde zintuigen creëren zij de mooiste dingen die opvallen door het afwijkende.
Als HSP’er is het belangrijk een plek te vinden die niet saai is, intellectuele uitdaging geeft, rustig en ordelijk is en je waardering krijgt voor je talent.
Heb je een HSP’er in dienst? Zoek dan samen naar het talent en wordt rijk van de inkomsten die de HSP’er voor je binnenhaalt. Want de HSP’er is al tevreden met een leuke en gezellige dag.
Conclusie: De HSP’er heeft sterker ontwikkelde zintuigen. Dat maakt hen zo bijzonder.
